Drewno jako materiał pochodzący z naturalnego środowiska jest narażone na występowanie szkodników.
Najpopularniejsze z nich to korniki, które żywią się składnikami odżywczymi zawartymi w jego strukturze. Wspomniane korniki są jednak szkodnikami, które żerują w drzewie rosnącym w swoich naturalnych warunkach, natomiast drewno przetworzone jest atakowane przez inne organizmy.
Jakie szkody wyrządzają i jak sobie z nimi poradzić?
Szkodniki drewna – dlaczego się pojawiają?
Szkodniki drewna pojawiają się ze względu na występowanie celulozy w drewnie, która stanowi ich pożywienie i służy również do budowy gniazd. Bardzo często dzieje się to w materiale, który jest osłabiony np. przez dostanie się wilgoci lub pojawienie się grzybów.
Najczęściej są atakowane drewna osłabione, a występowanie insektów sprzyja rozwojowi chorób i zakażeń. Dla ksylofagów nie ma większego znaczenia, jaką drewno ma twardość, ponieważ doskonale radzą sobie nawet z najmocniejszymi gatunkami.
W momencie zainfekowania, drewno traci swoje właściwości konstrukcyjne i przestaje spełniać swoje funkcje. Dodatkowo traci walory estetyczne.
W którym momencie drewno może zostać zaatakowane?
Drewno jest narażone na infekcje przez cały rok. Okresy rozrodcze większości insektów przypadają na okres wiosenny i letni, jednak warto przez cały czas dbać o odpowiednie zabezpieczenie go przed szkodnikami.
Drewno może zostać zainfekowane jeszcze na etapie pierwszej obróbki, czyli ścinania. W tym momencie jedyną jego warstwa ochronną jest naturalnie występująca żywica.
Jeśli jednak drewno jest słabsze lub pozbawione jakichkolwiek substancji odżywczych, jest bardziej narażone na zainteresowanie szkodników drewna.
Jak zwalczać szkodniki drewna?
Zwalczanie szkodników drewna to proces trudny, dlatego najlepiej zlecić go profesjonalistom, którzy wykonają je z użyciem odpowiednio dobranych środków, które dodatkowo nie naruszą struktury drewna i tak uszkodzonej przez działanie insektów. Usuwa się je poprzez gazowanie, za pośrednictwem chemicznych preparatów, metodą mikrofal lub metodą Veloxy, w której występuje bardzo niska podaż tlenu, stopniowo zamienionego z azotem.
Zanim rozpoczniemy proces zwalczania szkodników, powinna odbyć się dokładna analiza dotycząca tego, które szkodniki zainfekowały materiał. Dodatkowo należy dobrać odpowiednie środki, które skutecznie poradzą sobie z inwazją, nie uszkadzając struktury drewna.
Jakie gatunki szkodników występują w drewnie suchym, a jakie w wilgotnym?
W różnych gatunkach drewna o innych właściwościach będziemy napotykać różnego rodzaju szkodniki drewna.
Drewno możemy podzielić na suche i ciepłe, wilgotne z infekcją grzybiczą, wzbogacone niekorowane, leśne (zaliczamy tu równie drewno z tartaków), drewno, w którym ukrywają się organizmy oraz drewno posiadające celulozę, w której insekty budują swoje gniazda.
Najczęściej spotykane szkodniki drewna wilgotnego to:
- spuszczel pospolity (występuje w okresie od czerwca do sierpnia, głównie w drewnie drzew iglastych
- kołatek domowy (okres występowania od kwietnia do sierpnia, żywi się starym drewnem, zarówno z drzew iglastych, jak i liściastych)
- wyschlik grzebykorożny (pojawia się od maja do sierpnia, najczęściej w drewnie drzew liściastych dębowym, brzozowym, olchowym i bukowym)
- miazgowiec parkietowiec (od maja do czerwca, szkodnik drewna drzew liściastych: drewno dębowe, jesionowe, orzechowe, topole)
Owady żerujące w drewnie suchym to:
- kołatek uparty (kwiecień – czerwiec, występuje w starym drewnie drzew iglastych zainfekowane grzybami)
- zmorsznik czerwony (czerwiec – wrzesień, zawilgocone elementy drewniane, drewno iglaste)
- tykotek pstry (kwiecień – czerwiec, występuje w zawilgoconym drewnie drzew liściastych zainfekowanym grzybami)
- trzpiennik olbrzymi (głównie drewno iglaste świerkowe)
Jakie rodzaje zniszczeń pozostawiają po sobie insekty?
Występowanie szkodników drewna może prowadzić do głębokich i trwałych uszkodzeń powierzchni drewna i w strukturze przetworzonego materiału. Poprzez żerowanie wyciągają one z materiału wszystkie składniki odżywcze, które sprawiają, że drewno nadaje się do użytku.
Owady żerujące w więźbie dachowej, drewnie konstrukcyjnym, słupach podporowych i innych drewnianych elementach nośnych mogą powodować konieczność wymiany tych elementów na nowe.
W przypadku zaawansowanych zakażeń po materiale może pozostać duża ilość proszku, zwanego mączką drzewną, wytworzonego przez insekty.
Pierwszymi oznakami ich występowania są widoczne dziury oraz żółty pyłek z drewna. Aby zapobiec ich namnażaniu i odpowiednio wcześnie wykryć problem, warto regularnie wykonywać przegląd elementów drewnianych.
Jak zapobiegać szkodnikom drewna?
Zapobieganie występowaniu szkodników jest dosyć proste i warto zadbać o nie już na samym początku. Drewno powinno być odpowiednio przygotowane i obrobione, a następnie zaimpregnowane i pokryte warstwą ochronną.
Ważna jest również wilgotność drewna. Warto zadbać o to żeby drewno konstrukcyjne było odpowiednio wysuszone.
Zwalczanie szkodników drewna
Materiał, który już został zainfekowany, należy jak najszybciej oczyścić przy pomocy metod chemicznych, które pozwolą pozbyć się szkodników drewna i następnie zabezpieczyć go przed ponownym zakażeniem przy pomocy środków do zwalczania szkodników drewna.
Jak rozpoznać, że w drewnie są szkodniki?
W momencie, gdy dochodzi do zainfekowania szkodnikami, drewno zmienia swoje fizyczne właściwości. Jego struktura może robić się watowata, kolor staje się wyblakły i pojawia się mączka drzewna. Dodatkowo w wielu miejscach występują niewielkie otwory i materiał wygląda na podziurawiony.