Drewno jako materiał pochodzący z naturalnego środowiska jest narażone na występowanie szkodników. Najpopularniejsze z nich to korniki, które żywią się składnikami odżywczymi zawartymi w jego strukturze. Wspomniane korniki są jednak szkodnikami, które żerują w drzewie rosnącym w swoich naturalnych warunkach, natomiast drewno przetworzone jest atakowane przez inne organizmy. Jakie szkody wyrządzają i jak sobie z nimi poradzić?
Szkodniki drewna – dlaczego się pojawiają?
Szkodniki pojawiają się w drewnie ze względu na występowanie w nim celulozy, która stanowi ich pożywienie i służy również do budowy gniazd. Bardzo często dzieje się to w materiale, który jest osłabiony np. przez dostanie się wilgoci lub pojawienie się grzybów. Najczęściej są atakowane drewna osłabione, a występowanie insektów sprzyja rozwojowi chorób i zakażeń. Dla ksylofagów nie ma większego znaczenia, jaką drewno ma twardość, ponieważ doskonale radzą sobie nawet z najmocniejszymi gatunkami. W momencie zainfekowania, drewno traci swoje właściwości konstrukcyjne i przestaje spełniać swoje funkcje. Dodatkowo traci walory estetyczne.
W którym momencie drewno może zostać zaatakowane?
Drewno jest narażone na infekcje przez cały rok. Okresy rozrodcze większości insektów przypadają na okres wiosenny i letni, jednak warto przez cały czas dbać o odpowiednie zabezpieczenie go przed szkodnikami. Drewno może zostać zainfekowane jeszcze na etapie pierwszej obróbki, czyli ścinania. W tym momencie jedyną jego warstwa ochronną jest naturalnie występująca żywica. Jeśli jednak drewno jest słabsze lub pozbawione jakichkolwiek substancji odżywczych, jest bardziej narażone na zainteresowanie szkodników.
Jak zwalczać szkodniki w drewnie?
Zwalczanie szkodników żyjących w drewnie to proces trudny, dlatego najlepiej zlecić go profesjonalistom, którzy wykonają je z użyciem odpowiednio dobranych środków, które dodatkowo nie naruszą struktury drewna i tak uszkodzonej przez działanie insektów. Usuwa się je poprzez gazowanie, za pośrednictwem chemicznych preparatów, metodą mikrofal lub metodą Veloxy, w której występuje bardzo niska podaż tlenu, stopniowo zamienionego z azotem.
Zanim rozpoczniemy proces zwalczania, powinna odbyć się dokładna analiza dotycząca tego, które szkodniki zainfekowały materiał. Dodatkowo należy dobrać odpowiednie środki, które skutecznie poradzą sobie z inwazją, nie urządzając delikatnej struktury.
Jakie gatunki szkodników występują w drewnie suchym, a jakie w wilgotnym?
W różnych gatunkach drewna o innych właściwościach będziemy napotykać różnego rodzaju insekty. Drewno możemy podzielić na suche i ciepłe, wilgotne z infekcją grzybiczą, wzbogacone niekorowane, leśne (zaliczamy tu równie drewno z tartaków), drewno, w którym ukrywają się organizmy oraz drewno posiadające celulozę, w której insekty budują swoje gniazda. Jako najpopularniejsze gatunki szkodników żyjących w drewnie suchym, możemy wymienić:
- spuszczela pospolitego (występuje w okresie od czerwca do sierpnia, żywi się głównie martwym drewnem z drzew iglastych)
- kołatek domowy (okres występowania od kwietnia do sierpnia, żywi się starym drewnem, zarówno z drzew iglastych, jak i liściastych)
- wyschlik grzebykorożny (pojawia się od maja do sierpnia, najczęściej w drewnie dębowym, brzozowym, olchowym i bukowym)
- miazgowiec parkietowiec (od maja do czerwca, drewno dębowe, jesionowe, orzechowe, topole)
W drewnie wilgotnym natomiast żyją:
- kołatek uparty (kwiecień – czerwiec, stare drewno z drzew iglastych zainfekowane grzybami)
- zmorsznik czerwony (czerwiec – wrzesień, zawilgocone elementy drewniane wykonane z drewna drzew iglastych)
- tykotek pstry (kwiecień – czerwiec, wilgotne drewno drzew liściastych zainfekowane grzybami)
- trzpiennik olbrzymi (głównie drewno świerkowe)
Jakie rodzaje zniszczeń pozostawiają po sobie insekty?
Występowanie szkodników drewna może prowadzić do głębokich i trwałych uszkodzeń w strukturze przetworzonego materiału. Poprzez żerowanie wyciągają one z materiału wszystkie składniki odżywcze, które sprawiają, że drewno nadaje się do użytku. W przypadku mebli lub więźb dachowych są to sytuacje nieodwracalne, które wymagają wymiany elementu na nowy. W przypadku zaawansowanych zakażeń po materiale może pozostać duża ilość proszku wytworzonego przez insekty. Pierwszymi oznakami ich występowania są widoczne dziury oraz żółty pyłek z drewna. Aby zapobiec ich namnażaniu i odpowiednio wcześnie wykryć problem, warto regularnie wykonywać przegląd elementów drewnianych.
Jak zapobiegać szkodnikom drewna?
Zapobieganie występowaniu szkodników jest dosyć proste i warto zadbać o nie już na samym początku. Drewno powinno być odpowiednio przygotowane i obrobione, a następnie zaimpregnowane i pokryte warstwą ochronną. Materiał, który już został zainfekowany, należy jak najszybciej oczyścić przy pomocy metod chemicznych, które pozwolą pozbyć się szkodników i następnie zabezpieczyć go przed ponownym zakażeniem.
Jak rozpoznać, że w drewnie są szkodniki?
W momencie, gdy dochodzi do zainfekowania szkodnikami, drewno zmienia swoje fizyczne właściwości. Jego struktura może robić się watowata, kolor staje się wyblakły i pojawia się mączka drzewna. Dodatkowo w wielu miejscach występują niewielkie otwory i materiał wygląda na podziurawiony.